یک فلوشیپ بیماری‌های خواب گفت: «از ابتدای همه‌گیری کرونا ویروس بسیاری از مردم می‌ترسیدند که نکند بخوابند و بعد به دلیل ابتلا به کرونا دیگر هرگز بیدار نشوند. این قبیل تفکرات و استرس‌های ناشی از آن موجب بی‌خوابی می‌شود‌.»

دکتر غلامرضا بیاضیان با بیان اینکه خواب خوب باعث کاهش استرس بدن می‌شود افزود: «همانطور که همه می‌دانیم استرس بدترین عامل مختل‌کننده سیستم ایمنی بدن است. در نتیجه وقتی فردی به خودش بی‌خوابی می‌دهد، در واقع سیستم ایمنی بدنش را تضعیف می‌کند و این مسئله در شرایط کنونی و همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ مشکلات زیادی را به وجود آورده است. 

به‌خصوص اینکه شرایط قرنطینه باعث شده ساعات خواب بسیاری از مردم بهم بریزد. افراد زیادی در طول شب بیدار می‌مانند و در طول روز می‌خوابند. این مسئله باعث بهم ریختن چرخه خواب و بیداری، نقص سیستم ایمنی و ضعیف شدن بدن می‌شود و در نتیجه این افراد بیشتر در معرض ابتلا به بیماری کووید-۱۹ قرار می‌گیرند.»

استاندارد خاصی برای ساعت خواب افراد وجود ندارد

 عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه افراد در نژادها و قومیت‌های گوناگون و در جنس و سنین مختلف میزان خواب متفاوتی دارند و نمی‌توان استاندارد خاصی برای ساعت خواب افراد تعیین کرد، ادامه داد: «خواب باید به اندازه‌ای باشد که کل انرژی فرد که در طول روز و به دلیل فعالیت‌های روزانه مصرف کرده است را بازگرداند، بنابراین اگر فردی که صبح از خواب بیدار می‌شود کاملاً سرحال و بانشاط باشد و احساس خستگی نکند یعنی به میزان کافی خوابیده و خوابش مفید بوده است.

حتی برخی افراد میزان‌ خواب کمی دارند اما با این حال احساس خستگی نمی‌کنند، فعالیت‌های روزانه‌شان مختل نمی‌شود و تمرکز و حافظه‌شان کاهش نمی‌یابد. 

به‌طور کلی میزان خواب در نوزادان و کودکان زیاد است و میزان خواب نوزادان حتی تا ۱۷ الی ۱۸ ساعت نیز گزارش شده است. به‌تدریج و با افزایش سن میزان ساعات خواب کاهش می‌یابد. در سنین نوجوانی و بلوغ کمی افزایش پیدا می‌کند و بعد از این سن تا دوران میانسالی حدود ۷ تا ۸ ساعت خواب کفایت خواهد کرد.

بعد از میانسالی میزان نیاز به خواب کم می‌شود و سالمندان معمولاً احساس نیاز کمتری به خواب دارند. ضمن اینکه بی‌خوابی در بین سالمندان شایع‌تر است. در واقع بی‌خوابی در بین خانم‌ها بیشتر از آقایان و در سالمندان بیشتر از جوانان دیده می‌شود.»

دکتر بیاضیان در مورد انواع اختلالات خواب نیز افزود: «اختلالات بی‌خوابی سه دسته هستند:

دسته اول افرادی‌اند که دیر به خواب می‌روند. این افراد در شروع خواب مشکل دارند.

دسته دوم افرادی هستند که در نگهداری خوابشان مشکل دارند؛ یعنی ۲ ساعت می‌خوابند، بعد از خواب بیدار می‌شوند و دیگر خوابشان نمی‌برد.

دسته سوم افرادی هستند که صبح خیلی زود از خواب بیدار می‌شوند و مثلاً ساعت ۴ صبح بیدار هستند و دیگر نمی‌توانند بخوابند.

افرادی که از این اختلالات رنج می‌برند به خصوص دسته دوم که در نگهداری خوابشان مشکل دارند پس از بیدار شدن نباید تا ۲۰ دقیقه رختخواب‌شان را ترک کنند زیرا شاید دوباره خوابشان ببرد و در این ۲۰ دقیقه نباید به هیچ‌وجه از وسایلی مثل موبایل استفاده کنند. اگر خواب رفتن فرد بدون اینکه کار خاصی انجام دهد بیشتر از ۲۰ دقیقه طول بکشد بهتر است از رختخواب خارج و بعد مشغول انجام کار دیگری شود. مثلاً کتاب بخواند و بعد وقتی خوابش گرفت دوباره به رختخواب برگردد زیرا بدن باید عادت کند که رخت‌خواب فقط برای خوابیدن است.

اگر شما عادت کنید داخل رختخواب هندزفری داخل گوش‌تان بگذارید و موسیقی گوش بدهید، به‌تدریج این عادت به اختلال منجر خواهد شد. به این شکل که وقتی داخل رختخواب می‌روید دیگر خوابتان نمی‌برد زیرا بدن شرطی شده که داخل رختخواب همیشه ابتدا موسیقی گوش کنید.»

خواب‌آلودگی حین روز را جدی بگیرید 

دکتر غلامرضا بیاضیان، فلوشیپ بیماری‌های خواب به خواب‌آلودگی حین روز نیز اشاره کرد و گفت: «خواب‌آلودگی حین روز مشکل تقریباً شایعی است که بیشتر یک علامت است تا اختلال. افرادی که دچار خواب‌آلودگی حین روز می‌شوند باید حتماً مورد ارزیابی قرار بگیرند زیرا این مشکل می‌تواند تبعاتی مانند تصادفات حین رانندگی را به دنبال داشته باشد. 

عواملی همچون کم بودن مدت زمان خواب فرد، وقفه تنفسی حین خواب و سایر اختلالات خواب می‌توانند در این زمینه موثر باشند که باید تحت نظر پزشک فلوشیپ بیماری‌های خواب مورد بررسی قرار بگیرند.

 افرادی که به اندازه کافی در طول شب می‌خوابند اما طی روز جلوی تلویزیون به‌طور ناخودآگاه خوابشان می‌برد یا وقتی روی صندلی نشسته‌اند چرت می‌زنند یا صبح‌ها پس از بیدار شدن از خواب سرحال و بانشاط نیستند یا پشت فرمان خوابشان می‌برد یا حتی حین صحبت کردن با دیگران می‌خوابند همگی دچار اختلال خواب‌آلودگی حین روز هستند و باید برای بررسی بیشتر علت این مشکل به کلینیک‌های خواب مراجعه کنند.»

خبرنگار: مریم منصوری